پی نوشت خدمت
یادداشت های ماهیانه رئیس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان
یادداشت شماره دو، اردیبهشت 1397

بسم الله الرحمن الرحیم

در روزهای پایانی اردیبهشت 1397 توفیق درک فیوضات ماه مبارک رمضان نصیب گردید و قبل از هر چیز لازم می دانم تا به رسم بندگی، شکرگزار پروردگار مهربانی باشیم که ماه صیام را مایه رحمت و نشانه ای از رحمانیت خویش قرار داد. در بحبوحه زندگی های ماشینی و در دورانی که در کمال تاسف، شاهد بروز برخی رفتارهای ناهنجار اجتماعی همچون دروغ، غیبت، تهمت و تخریب دیگران هستیم، بیش از هر زمان دیگر به پیروی از دستورات شارع مقدس، تاسی از سیره نبی مکرم اسلام(ص) و ائمه اطهار(ع) و برخورداری از حظّ معنوی ماه رمضان نیازمند هستیم. به راستی که تعبیر زیبای مقام معظم رهبری از ماه مبارک رمضان و تشبیه آن به قطعه ای از بهشت خداوند در جهنم سوزان زندگی مادی، به زیباترین شکل ممکن اهمیت خودسازی در این ماه عزیز و تلاش برای غلبه بر منیّت ها، خود محوری ها و منفعت طلبی های فردی و گروهی را نشان می دهد. اینجانب ضمن آرزوی قبولی طاعات و عبادات دانشجویان، کارکنان و اعضاء هیئت علمی دانشگاه از همه شما عزیزان التماس دعا دارم و از خداوند متعال می خواهم تا به برکت نماز نمازگزاران و روزه روزه داران، جویبارهای حیات بخش اخلاق و کرامت را در جای جای بوستان زندگی اجتماعی، اداری و شخصیمان ساری و جاری سازد.
در استمرار برقراری ارتباط با مشتریان داخل و خارج سازمان و داد و ستد مستمر اطلاعات با ارباب تفکر و خرد، مهمترین مسائل دانشگاه علوم پزشکی زاهدان در اردیبهشت ماه 1397 را مرور می نمائیم.
در چند ماه اخیر اقدامات مهمی در زمینه تعریف و باز تعریف استانداردهای خدمات تشخیصی و درمانی در بیمارستان ها و میزان حمایت های بیمه ای از این خدمات، تجویز و مصرف منطقی داروها و استقرار معیارهای نوین طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع از سوی حوزه های معاونت درمان و بهداشت وزارت متبوع آغاز شده است. با این وجود ممکن است اجرای این دستورالعمل ها از سوی برخی افراد به عنوان عقب گرد و یا شکست طرح تحول نظام سلامت عنوان گردد که به دنبال کمبود و یا عدم تحقق منابع لازم برای پرداخت حق الزحمه همکاران اتفاق افتاده است. در پاسخ به این شبهات احتمالی باید گفت؛ تعریف و ابلاغ این استانداردها در قالب وظائف قانونی مصرّح در برنامه ها و اسناد بالا دستی کشور و از جمله برنامه ششم توسعه اقتصادی و اجتماعی و همچنین معیارهای علم اقتصاد سلامت صورت پذیرفته است. علاوه بر این باتوجه به مجموعه ای از الزامات اجتناب ناپذیر اجتماعی و واقعیت های علمی، انجام این بازنگری ها به اقدامی ضروری و حرکتی غیر قابل برگشت و اجتناب ناپذیر تبدیل شده است.
در همین راستا تاکنون استانداردهای مربوط به بیش از 100 خدمت رایج با نظر متخصصین امر و از جمله اعضاء هیئت بورد تخصصی هر رشته تدوین و ابلاغ گردیده است و بر اساس تجارب موفق کشورهای پیشرو در حوزه سلامت، اجرای این استانداردها منجر به مدیریت بهینه منابع حوزه سلامت خواهد شد.
از آنجا که نیروی انسانی متخصص و کارشناسان حوزه سلامت را می توان به عنوان ارزشمند ترین سرمایه ها و منابع حوزه سلامت تلقی نمود، این بهینه سازی و مدیریت شامل منابع انسانی نیز می شود و صیانت از توان تخصصی، وقت و انرژی همکاران عزیزمان از مهمترین مزایای این طرح می باشد. علاوه بر این، اتصال بسته های جدید خدمتی با پرونده الکترونیک سلامت و نظام ارجاع می تواند نتایج درخشان و اثرات مثبت بی شماری بر شاخص های سلامت هموطنان و میزان رضایتمندی مردم و کادر درمان داشته باشد.
در این مسیر و به منظور مدیریت منابع و رعایت سقف پرداخت هزینه ها توسط سازمان بیمه سلامت، تفاهم نامه ای میان وزارت متبوع و سازمان بیمه سلامت منعقد گردیده است که متضمن رعایت و اعمال سقف اعتبارات خرید خدمات براساس اعلام سازمان بیمه سلامت در بیمارستان ها از یک سو، و جذب 12/1 اعتبارات در ازای ارسال اسناد پذیرش شده توسط سازمان بیمه سلامت بصورت علی الحساب تا بیستم ماه بعد می باشد.
از آنجا که موفقیت در اجرای این طرح که می توان آن را مکمّل و یا استمرار اجرای طرح تحول نظام سلامت برشمرد نیازمند همکاری و همراهی تمامی افراد ذیربط و از جمله اعضاء محترم و پرتلاش تیم درمان اعم از پزشک، پرستار، ماما و سایر کارکنان حوزه سلامت می باشد؛ از معاونین محترم درمان و بهداشت، روسای محترم بیمارستان های تابعه درخواست می کنم تا بارویکرد اقناعی، جزئیات و مراحل اجرا و استقرار نظام ارجاع و سطح بندی خدمات را در قالب یک برنامه مدّون آموزشی و اطلاع رسانی در اختیار تمامی رده های ارائه دهنده خدمت در دانشگاه رسانده و مزایا و چالش های اجرای آن را نیز مدّ نظر داشته باشند.
نخستین هفته اردیبهشت ماه مصادف با هفته سلامت بود که اهداف اصلی از بزرگداشت و برگزاری این هفته را می توان در 3 محور اساسی خلاصه کرد:
1) توسعه مشارکت مردم در برنامه های نظام سلامت از طریق ارتقاء سطح سواد آنان که استفاده مطلوب از امکانات و خدمات بهداشتی و درمانی موجود، اصلاح سبک زندگی و ترویج رفتارهای خود مراقبتی را می توان از جمله مصادیق مشارکت در برنامه های نظام سلامت عنوان کرد.
2) توسعه همکاری های بین بخشی به منظور تبیین، تشریح و پی گیری نقش و وظائف همه دستگاه های اجرائی و نهادهای دولتی و غیر دولتی مرتبط با سلامت
3) ارائه عملکرد و معرفی دستاوردهای نظام بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مسیر ارتقاء کیفیّت خدمات
علاوه بر اهداف فوق، همه ساله شعاری که الهام گرفته از شعار سال سازمان بهداشت جهانی می باشد از سوی وزارت متبوع به عنوان مبنای فعالیت های مختلف هفته سلامت اعلام می گردد که این شعار در سالجاری و در چهلمین سالگرد تصویب بیانیه آلماتا و معرفی استراتژی مراقبت های بهداشتی اولیه تحت عنوان "پوشش همگانی سلامت، برای همه و در همه جا" انتخاب گردیده است. شواهد و سوابق روشن تاریخی حاکی از این واقعیت است که استقرار نظام شبکه بهداشت و درمان در سال های ابتدائی انقلاب از یک سو و اجرای طرح تحول نظام سلامت در دولت یازدهم و دوازدهم از سوی دیگر، نقش انکار ناپذیری در افزایش پوشش سلامت و دسترسی همگانی مردم به خدمات داشته است. این واقعیت غیر قابل انکار را نیز نباید از یاد برد که به دلیل عمق محرومیت های پیشین، توسعه بخش بهداشت و درمان در استان پهناور سیستان و بلوچستان بیش از سایر نقاط کشور محسوس و آشکار بوده است به طوری که در حال حاضر بیش از 160 پروژه بزرگ و متوسط عمرانی شامل خانه بهداشت روستائی، مرکز جامع خدمات سلامت شهری و روستائی، پایگاه سلامت شهری، پایگاه اورژانس جاده ای، تسهیلات زایمانی روستائی، کلینیک ویژه، بخش اورژانس بیمارستانی، مرکز غربالگری سرطان و بلوک زایمانی در منطقه تحت پوشش این دانشگاه در حال ساخت می باشد. به همین دلیل جمهوری اسلامی ایران به طور عامّ و استان سیستان و بلوچستان به طور خاصّ به عنوان تابلوی تمام عیاری از "پوشش همگانی سلامت" و نمونه روشنی از "تحول در دسترسی به خدمات" قابل معرفی بوده و همکاران ما بیان این دستاوردها را به عنوان یک وظیفه حرفه ای و اخلاقی در هفته سلامت پی گیری نمودند. برگزاری همایش تجلیل از پیشکسوتان نظام شبکه بهداشت و درمان استان و رونمائی از تالار افتخارات و گنجینه سلامت دانشگاه نیز در همین راستا انجام گردید.
یکی دیگر از رویدادهای مهم در اردیبهشت ماه سالجاری تشکیل نخستین جلسه مجمع سلامت استان سیستان و بلوچستان بود. در این مجمع که با حضور معاون محترم امور اجتماعی و جمع کثیری از ائمه جمعه و جماعات، مسئولین نهادها و سازمان های دولتی و غیر دولتی مرتبط با سلامت و اقشار مختلف مردم برگزار گردید مهمترین راهکارهای اجتماعی شدن سلامت مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت. همچنین در این جلسه، مفاد سند سلامت آب و امنیت غذائی استان نیز مطرح و به تصویب مسئولین ذیربط رسید.
در ماه گذشته جلسات متعددی در وزارت متبوع، سازمان مدیریت و برنامه ریزی و دانشگاه علوم پزشکی کرمان به عنوان دبیرخانه منطقه 8 برگزار گردید که مهمترین ماحصل آن را می توان اعلام قطعی موافقت وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با استمرار اجرای طرح های عمرانی و توسعه زیر ساخت ها در استان سیستان و بلوچستان عنوان نمود. بدون تردید با حمایت وزارت متبوع و با تلاش و پی گیری جدّی و مسئولانه تمامی همکاران محترم در دانشگاه علوم پزشکی زاهدان مقدمات تحقق قول تاریخی جناب آقای دکتر هاشمی مبنی بر زدوده شدن کامل غبار محرومیت از حوزه بهداشت و درمان سیستان و بلوچستان تا پایان دولت دوازدهم فراهم می گردد و افتخار استفاده از این فرصت ارزشمند به سان برگ زرین دیگری بر کتاب قطور افتخارات نظام سلامت استان افزوده خواهد شد.

دکتر سید محمد هاشمی شهری
رئیس دانشگاه