کاهش عوارض سرطان روده با تشخیص زودهنگام این بیماری / امکان غربالگری سریع در مراکز جامع خدمات سلامت وجود دارد

امکانات لازم برای غربالگری و تشخیص زودهنگام سرطان روده بزرگ در مراکز جامع خدمات سلامت در دانشگاه علوم پزشکی زاهدان فراهم است.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان با بیان این مطلب گفت: غربالگری سرطان روده بزرگ یکی از برنامه های در حال اجرا در نظام شبکه بهداشت و درمان کشور است و تمام افراد 50 تا 69 سال که به مراکز جامع خدمات سلامت مراجعه می کنند به صورت رایگان از نظر ابتلاء به سرطان روده بزرگ مورد غربالگری قرار می‌گیرند.
به گزارش خبرنگار وبدا در زاهدان - دکتر سید مهدی طباطبائی گفت: از ابتدای اجرای این طرح در سال1397 تاکنون 3 هزار678 نفر از نظرمراجعین به مراکز خدمات جامع سلامت این دانشگاه از نظر ابتلاء به سرطان روده بزرگ مورد غربالگری قرار گرفته اند که از این تعداد 478 مورد مثبت غربالگری و ۶ نفر نیز مثبت قطعی گزارش شده است.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان بیماری های مزمن غیر واگیر شامل انواع سرطان، بیماری های قلبی و عروقی و بیماری های روانی را جزو تهدید کننده های اصلی سلامت مردم عنوان کرد و گفت: انواع سرطان ها مسئول حدود 15 تا 20 درصد از مرگ و میرها در کشور ما هستند و هر چند بعد از بیماری های قلبی و عروقی رتبه دوم را به خود اختصاص داده اند امّا پر هزینه ترین پرعارضه ترین درمان ها مربوط به انواع سرطان است.
وی با تاکید بر اهمیت پیشگیری از انواع سرطان ها با تغییر سبک زندگی افراد گفت: فعالیت بدنی کافی، تغذیه مناسب در کنار پرهیز از مصرف سیگار و الکل از مهمترین عوامل محافظتی در برابر انواع سرطان ها بوده و به نوعی پیشگیری اولیه محسوب می شود.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان تشخیص به موقع و شروع به موقع فرایند درمان را مصداق بارز پیشگیری ثانویه از سرطان برشمرد و گفت: بطور کلی در صورتی که سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود تا حدود زیادی قابل درمان بوده و بسیاری ازعوارض ناشی از تهاجم سلول های سرطانی به ارگان های دیگر بدن هم قابل کنترل خواهد بود و این واقعیت در مورد سرطان روده بزرگ نیز صدق می کند.
وی افزود: متاسفانه، علائم آشکار بیماری سرطان روده بزرگ مانند تغییر الگوی اجابت مزاج، وجود خون واضح در مدفوع و کاهش وزن شدید، صرفا زمانی مشاهده می شود که بیماری به مراحل شدید خود نزدیک شده است و اگر این نوع از سرطان در این مرحله تشخیص داده شود، درمان آن دشوارتر، طولانی تر، پرهزینه تر و پرعارضه تر خواهد بود.
دکتر طباطبائی استفاده از تست تشخیص سریع خون در مدفوع را یکی از روش های رایج برای تشخیص به موقع و زودهنگام این بیماری عنوان کرد و گفت: بسیاری از انواع سرطان روده بزرگ و یا پولیپ‌های روده ای که مستعد تبدیل شدن به کانون های سرطانی هستند باعث خونریزی در قسمت های تحتانی دستگاه گوارش و ایجاد خون در مدفوع می‌شوند، اما در مراحل اولیه بیماری میزان این خونریزی کم است و با چشم مسلح مشاهده نمی شود.
وی افزود: اگر افراد مستعد به این بیماری با انجام یک تست ساده مورد غربالگری قرار گیرند و شروع بیماری سرطان روده در این افراد به موقع تشخیص داده شود مراحل درمان به موقع نیز برای آنان شروع خواهد شد.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی زاهدان و عضو هئیت علمی گروه اپیدمیولوژی این دانشگاه سرطان روده بزرگ را جزو شایعترین سرطان ها در جمعیت ایرانی ذکر کرد و گفت: این سرطان هم در مردان و هم در زنان جزو 5 سرطان شایع است و افراد بالای 50 سال مستعد بروز این بیماری هستند.
عضو هیئت علمی گروه اپیدمیولوژی دانشگاه افزود: خوشبختانه تست تشخیص سریع خون در مدفوع (FIT) به عنوان یک روش ساده و در دسترس برای غربالگری این بیماری در دسترس است همکاران ما می توانند با کمک این تست وجود خون مخفی در مدفوع را به عنوان یکی از نشانه های اولیه بیماری تشخیص دهند و در صورت مثبت بودن این تست فرد جهت انجام بررسی های دقیق تر به مراکز درمانی در سطوح بالاتر نظام شبکه ارجاع خواهد شد.
وی به همه افراد بالای 50 سال توصیه کرد تا بصورت سالیانه غربالگری به منظور بررسی خون مخفی در مدفوع را انجام دهند تا در صورت مثبت بودن این تست، بررسی های تشخیص دقیق تر همانند کولونوسکوپی و آزمایشات دقیق تر نیز برای آنان صورت گیرد.
دکتر طباطبائی تصریح کرد: در صورتی که سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ یا سندرم‌های ارثی مستعد کننده به سرطان روده بزرگ یا بیماری التهابی روده وجود داشته باشد غربالگری اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه سرطان روده بزرگ را سومین سرطان شایع در زنان و پنجمین سرطان شایع در مردان ایرانی عنوان کرد و گفت: کم‌تحرکی، مصرف موادغذایی پرکالری، مصرف زیاد گوشت و چربی اشباع شده از دلایل افزایش ریسک ایجاد این نوع سرطان در افراد شده و پیش‌بینی می‌شود این وضعیت روز به روز در کشور و جهان افزایش خواهد یافت.
وی اذعان داشت؛ خوشبختانه سرطان روده بزرگ یکی از قابل پیشگیری‌ترین سرطان‌هاست، بنابراین نه تنها می‌توان با تغییردر شیوه زندگی احتمال پولیپ یا سرطان روده بزرگ را کاهش داد، بلکه با انجام اقدامات غربالگری و تشخیص زودهنگام، می‌توان پولیپ یا سرطان را در مراحل اولیه شناسایی و به موقع درمان کرد.
دکتر طباطبایی درباره راه‌های پیشگیری از این سرطان افزود: ورزش و فعالیت فیزیکی منظم، رعایت رژیم غذایی کم چرب و پر فیبر و مصرف میوه و سبزیجات تازه نقش محافظت کننده در برابر ابتلاء به سرطان روده بزرگ دارند.

روابط عمومی و امور بین الملل دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زاهدان

جواد علی احمد